Pterosturisoma microps

Order: Siluriformes
Onderorder: Loricarioidei
Familie: Loricariidae
Onderfamilie: Loricariinae
Geslacht: Pterosturisoma
Soort: Pterosturisoma microps, Eigenmann & Allen, 1942

Pterosturisoma microps is een slank gebouwde vis met een lange staart en filamenten op de borstvinnen en de staartvin. Hij kan tot 20 cm lang worden, maar bereikt een grotere lengte met zijn lange filamenten meegeteld. Het lichaamsoppervlak is bedekt met platen die niet stekelig of ruw zijn. Hij heeft echt kleine ogen, zoals de soortnaam al aangeeft (micro betekend klein, ops betekend ogen).

Zijn algehele kleur is donkergrijs/bruin tot zwart. De staartvin en filamenten kunnen feller van kleur zijn en worden wit als ze beschadigd zijn. Tussen de schubben zijn lichtere randen zichtbaar, vooral aan de onderkant en helemaal als ze gestrest zijn.

Pterosturisoma microps is een erg moeilijk te houden vis, omdat hij gevoelig is voor stress en grote veranderingen in waterparameters. Nieuwe toegevoegde dieren eten vaak niet erg goed en hebben de neiging om te verhongeren als de benodigde voedsel- of waterparameters niet worden gegeven. Omdat deze vis vrij snel sterft in gevangenschap, is er niet vaak met deze soort gekweekt en zijn zo goed als alle dieren in de hobby wild vangst dieren.

Deze vis houdt ervan om in kleine groepen te zijn en zoekt meestal zijn eigen soortgenoten in het aquarium om samen in de stroming van de stromingspomp te zitten. Het is een totaal niet-agressieve en niet-territoriale vis, die het liefst op hout of glas boven de grond zit. De bodem van het aquarium wordt meestal alleen bezocht om te eten. Nieuw toegevoegde P. microps moeten leren om van de grond te eten, wat enige tijd kan duren. Eenmaal geacclimatiseerd is deze vis totaal niet schuw en eet ook naast grotere en dominantere vissen.

Hoewel P. microps zich voornamelijk via zijn mond over het oppervlak beweegt waaraan hij zich vast zuigt, kan hij ook goed zwemmen in open water. Zijn stijve lichaamsbewegingen met de gespreide rugvin doen een beetje denken aan het zwemgedrag van haaien.

P. microps komt voor in Peru. Daar leeft hij in de Amazone rivier in de omgeving van Iquitos. Zijn leefgebied bestaat uit snelstromend water met veel drijfhout en takken erin. P. microps zit het liefst met zijn hoofd naar de stroming toe, vast gezogen aan een stuk hout of een tak.

In zijn leefgebied is het water zacht en licht zuur met een temperatuur van 26 - 30 °C.

Deze soort is voornamelijk herbivoor en wordt vaak waargenomen terwijl hij aan algen krabt. Naast algen lijkt het erop dat P. microps ook graast op oppervlakken die bedekt zijn met bacterieslijm. Hierin bevinden zich meestal veel micro-organismen, die ook gegeten worden. Over het algemeen eet deze soort het liefst boven de bodem en eet daarom vooral algen of bacteriegroei die plat genoeg zijn zodat het dier zijn zuigkracht op het oppervlak waarop hij zit niet verliest tijdens het eten.

Wanneer P. microps thuis wordt gehouden, is het erg belangrijk om te observeren of hij goed eet. Het duurt meestal een paar dagen voordat deze vis überhaupt begint te eten of gewend raakt aan bewerkt voedsel. De meeste exemplaren komen in vrij slechte conditie in de hobby met een ingevallen buik, maar een gezonde P. microps zou altijd een volle buik moeten hebben die er nooit hol uit mag zien.
Deze soort zoekt normaal gesproken de hele dag naar voedsel en is druk bezig met het schrapen van oppervlakken. Dit is iets dat moeilijk te simuleren is in het aquarium, zonder het water te veel te verpesten, met niet opgegeten voedselresten.

Wij hebben goede ervaringen met het eerst aanbieden van pasta's of tabs die op het glas geplakt kunnen worden. Op die manier kunnen de dieren boven de grond, waar ze de hele dag zitten, naar het voer zoeken. Als het voer voor de stromingspomp wordt geplaatst, zullen de dieren het snel vinden vanwege de geur. We raden aan om veel verschillende soorten voer aan te bieden om te zien wat goed wordt gepakt. Vooral na het (ver)plaatsen in een nieuw aquarium zijn de dieren meestal zo gestrest, dat ze meer energie nodig hebben om te acclimatiseren.

Met deze soorten voedsel hadden we tot nu toe het beste succes:
- Plankton pasta (vooral in het begin)
- Dr. Bassleer Biofish food Chlorella, Green and Garlic
- Spirulina tabs (altijd favoriet)
- Diepvries artemia
- Spirulina granulaat
- Microbe lift vita pleco (wordt door de vissen heel snel geroken)
- Courgette (vooral als het na een paar dagen zachter begint te worden)

Er wordt gezegd dat P. microps ook gevoerd kan worden met witte yoghurt gemengd met spirulina, wat zou moeten helpen om de darmflora op te bouwen. Dit mengsel wordt uitgespreid op een platte steen en gedroogd voordat het in het aquarium wordt gelegd. Dit hebben wij tot nu toe niet geprobeerd dus kunnen we helaas niet veel over zeggen.

Er moet op gelet worden dat P. microps niet alleen of uitsluitend plantaardig voedsel krijgt, aangezien zijn natuurlijke dieet ook micro-organismen zoals kleine insecten en schaaldieren bevat.

Om te controleren of P. microps goed eet, is het het makkelijkst om naar de ontlasting te kijken. Als de ontlasting donkere slierten zijn, zonder slijm, dan eet de vis op een gezonde manier. Dit is vooral belangrijk omdat het soms weken kan duren voordat een holle buik er weer gezond uitziet.

Als de vissen eenmaal gewend zijn aan het gegeven voedsel, lijken ze niet meer verlegen te zijn en zijn het gulzige eters en meestal de eersten die bij het voedsel zijn. Zelfs dominantere vissen kunnen ze niet wegjagen.

Pterosturisoma microps is een middelgrote vis die een aquarium van minimaal 120 cm nodig heeft.

Het aquarium moet worden ingericht met veel drijfhout en takken, waar de dieren op kunnen zitten. Meestal zitten ze op de plek met de sterkste stroming. Als substraat kan fijn zand worden gebruikt, maar dit speelt geen grote rol bij het houden van deze soort.

Het is belangrijk om voldoende stroming en zuurstof in het aquarium te hebben. Dit kan het beste worden bereikt met een sterke stromingspomp en een luchtsteen. Daarnaast moet er een goed filter en een (interne) verwarming worden geïnstalleerd. Deze vis is dagactief en niet bang voor fel licht, wat betekent dat er een dagelijks ritme van 12 uur licht per dag moet worden toegepast.

Wekelijkse waterverversingen van ten minste 50% zouden verplicht moeten zijn, meer wordt zeer gewaardeerd door de vissen. Ze zijn niet zo gevoelig voor de pH en temperatuur zolang deze consistent is en de acclimatisatie op een goede manier is uitgevoerd. Over het algemeen is zacht water met een pH van 6,5 - 7 optimaal bij een temperatuur van 26 - 30 °C.

Er moet op worden gelet dat deze soort niet wordt samen gezet met vissen die hun vinnen en filamenten beschadigen. Wij hadden deze ervaring met Nannacara adoketa, die toen niet lang in het aquarium bleef. Verder kunnen veel tetra's en barbelen geïnteresseerd zijn in de dunne filamenten van P. microps. Het is het beste om ze samen te houden met meer bodem bewonende vissen, zoals plecos of zandbewonende Loricaria. Vooral in het begin moet er op worden gelet dat P. microps voldoende voedsel krijgt. Deze soort vindt het fijn om in kleine groepjes van 3 - 6 exemplaren van zijn soort te zitten.

Het bepalen van het geslacht van Pterosturisoma microps kan een hele lastige taak zijn, omdat er niet veel informatie over te lezen is en er ook bijna geen kweekrapporten over zijn. We moeten toegeven dat we er ook onze moeilijkheden mee hadden en het geluk hadden om er met een aantal experts over te praten, om de exacte geslachtskenmerken van deze soort te achterhalen.

Als we de dieren van de zijkant bekijken, valt ons als eerste het hoogteverschil op. De man lijkt massiever en over het algemeen hoger dan de vrouw. De lichtere kleur van de man wordt alleen veroorzaakt door stress, wat geen geslachtskenmerk is.

We zien ook wat verschillen als we naar de zijkant van de hoofden kijken. De man lijkt een groter hoofd te hebben, terwijl de ogen er relatief kleiner uitzien.

Een blik op de borstvinnen laat niet veel verschil zien bij deze soort.

Van bovenaf wordt het wat makkelijker om te beoordelen. De man heeft een bredere lichaamsbouw, vooral aan de achterkant van het lichaam.

Voor ons is het hoofd een goede indicator voor het bepalen van het geslacht van deze soort, aangezien deze bij de man groter, robuuster en breder is dan bij de vrouw.

De staarten van bovenaf zien er heel anders uit. Die van de man is veel breder dan die van de vrouw.

Het bekendste geslachtskenmerk leek altijd het kale gebied boven de papilla te zijn. Er wordt vaak vermeld dat mannen en vrouwen in dit gebied een andere vorm hebben, waarbij de een het in de vorm van een ster laat zien en de ander meer als een trapezium. Dit lijkt geen geslachtskenmerk te zijn, aangezien vrouwtjes met gerapporteerde kweek, dit gebied op verschillende manieren vormden. Wat een beter geslachtskenmerk is, is de papilla zelf. De man laat een breed, ovaal, wit gebied rond de papil zien, met daarin een kleine en slanke papilla. Het vrouwtje laat een wit en rond gebied zien dat volledig gevuld is met een ronde en grotere papilla.

Ook van onderaf gezien zijn de buikvinnen zichtbaar welke bij de man iets langer lijken te zijn en ook vertonen ze een dikkere, harde vin straal.

Als we de hoofden van onderen vergelijken, is er ook een verschil zichtbaar. De vrouw toont een puntiger hoofd met minder rand rond de mond. De man toont een ronder hoofd maar met sterke randen, waardoor de mond kleiner lijkt in vergelijking met het hoofd.

Pterosturisoma microps is een bodem kweker die eieren het liefst afzet op gladde, schone, verticale oppervlakken. Voor het afzetten worden deze oppervlakken schoongemaakt door zowel de man als de vrouw.
Dit object kunnen in het wild stenen of hout zijn. De man zorgt voor de eieren, totdat de jongen uitkomen.

In gevangenschap is deze soort slechts een paar keer gekweekt. Meestal wordt dit getriggerd door grotere waterverversingen. Het koppel plaatst de eieren op het glas van het aquarium of een object waar de stromingspomp het verse water tegenaan blaast. Helaas hebben wij niet meer informatie over waterparameters of hoe de jongen groot te brengen zijn.